Onderhoud en aanleg drainage onder een tennisbaan

Afhankelijk van het type baansoort en natuurlijke grondslag is drainage nodig. Drainage voert het overtollige water af. Maar heeft ook als doel om onherstelbare vorstschade in de sportconstructie te voorkomen. Waar moet u op letten?

Type drainage

Allereerst is het van belang om te weten of er drainage is aangelegd, onder tennisbanen is deze niet altijd aanwezig en nodig. Tot eind jaren ’60 in de vorige eeuw is veelal gebruik gemaakt van gresbuizen. Het grote nadeel van een gresbuis is de beperkte waterafvoer en kans op verzakkingen. Sindsdien is er een behoorlijke ontwikkeling geweest. De gresbuizen zijn daardoor nagenoeg geheel vervangen door de PE- (Polyetheen) of PP- (Polypropeen) plastic ribbel drainagebuizen. De tegenwoordige verschillen in de drainagebuizen zit in het omhullingsmateriaal die in verschillende diktes en kwaliteiten te verkrijgen zijn.

Er zijn twee redenen voor het gebruik van omhulling. Het voorkomen van dichtslibben van de perforaties en het vergroten van de aanzuigkracht van het water.

Er liggen nog relatief veel drainagebuizen met een omhulling van kokos in Nederland. Kokos heeft als nadeel dat het verteert bij een combinatie van water en lucht. Rottend kokos veroorzaakt op den duur verstopping van de buis. Tegenwoordig wordt meestal een omhulsel met polipropyleenvlokken toegepast onder tennisbanen. Een duurzame vernieuwing hierin is de verwerking van kunstgrasvezels uit o.a. kunstgras voetbalvelden.

PE drainagebuis waarvan het omhulsel kunstgras bevat.

Drainage onder tennisbanen

Afhankelijk van de korrelgrootte van het M3c onderbouwdrainzand wordt bepaald wat de afstand tussen de drainagestrengen is. Het meest toegepast is 4 meter afstand tussen de strengen. Daarbij wordt rekening gehouden met de vorstvrije diepte dat door NOC*NSF constructief is bepaald per type sportvloer. Bij gravelbanen wordt de drainage op ongeveer 40cm diepte aangelegd. Bij onder andere (roodzand) kunstgras op circa 50cm. De standaarddiepte bij hardcourt is 60cm.

Doorgaans wordt de drainage op twee manieren aangelegd. Enkelvoudig, de drainage loopt vanuit de tennisbaan direct naar de sloot. Het nadeel hiervan is dat tijdens de maaibeurt van de slootkant vaak de drainagebuis wordt geraakt. Een duidelijke markering is dus belangrijk. Bij samengestelde drainage komt de drainage uit op drainageputten waarna het via een hoofddrain verder gaat op riolering of sloot.

Bij TV Sla Raak uit Oisterwijk hebben we de drainageputten verwerkt in het looppad

Controle drainage

Met name bij veel regenwater en stijgende grondwaterstanden (rond oktober, november) moet het drainagesysteem goed functioneren. Een goed aangelegde tennisbaan kan een normale regenbui opvangen. Binnen 24 uur gaat de drainage overtollig regenwater afvoeren. Controleer de drainage dus niet zodra de eerste druppel regen valt. Tijdens een strenge vorstperiode moet de constructie van de tennisbaan vrij van water zijn om vorstschade te voorkomen. Hoofdoorzaken van een slecht functionerend drainagesysteem waarop u kunt controleren zijn:

• Verstopping van de afvoer door breuk bij maaiwerkzaamheden slootkant, dieren zoals ratten en muizen of te hoge waterstand waardoor vervuiling de drainagebuis instroomt.
• Roestvorming door hoog ijzergehalte in het grondwater die de buis kan bereiken of via beregening voor gravelbanen dat gebruik maakt van ijzerhoudend grondwater uit een put. Dit is te herkennen aan bruin of roestkleurig water.
• Ingroei van wortels van bomen uit de omgeving. Slib en vuil zet zich ook af aan de wortels.
• Met een te hoge druk doorspuiten van drainage.
• Verzakking of inklappen van drainage. Bepaal de locatie door het aantal meters te tellen tot waar de spuitkop niet verder kan.
• Oude of verkeerd aangelegde drainage.
• Verhoogd waterpeil door gemeente of waterschap.

Controleer de drainage bij voorkeur in de herfst op schade waardoor afvoer van water stagneert en repareer deze voordat een strenge vorstperiode invalt om onherstelbare vorstschade te voorkomen.

Doorspuiten drainage

Op veel parken wordt jaarlijks de drainage preventief doorgespoten. Dit is overbodig wanneer er geen sterk ijzerhoudend water, algengroei of slib aanwezig is. In het geval dat regenwater te lang op de tennisbaan blijft staan, ga dan eerst na of het tennisbaan onderhoud optimaal is. In 95% van de gevallen zit hier het probleem met wateroverlast. Lees meer over oorzaak waterproblemen bij gravelbanen of oorzaak waterproblemen bij kunstgras of Smashcourt.

Wanneer er gekozen wordt de drainage wel door te spuiten, let dan op het aantal bar. Doorspuiten van drainage met een te hoge druk kan de structuur om de drainagebuis versmeren. Gevolg is een verminderde waterafvoer en sneller verstoppen van de drainage. Beschadigingen kunnen ontstaan aan de drain zelf. Door te hoge druk kan het filterdoek en de bodem ook aangetast raken. Een te hoge druk zorgt dat de drainsleuf verzadigd raakt en bij het terugtrekken van de spuitkop stromen fijne deeltjes de omhulling en/of drain in wanneer de waterdruk afneemt. Max 30 bar aan de pomp en 10 bar in de buis is aan te raden. Hierdoor wordt alleen de vervuiling in de buis los gespoten en via het spoelwater naar buiten stroomt. Wij raden aan de drainage te controleren en door te spuiten na de najaarscompetitie van de KNLTB. Het voordeel van het doorspuiten van de drainage in het najaar is het hogere grondwaterpeil door regenval. De kans op inspoelen van fijne delen tijdens het doorspuiten is minder en de extra afvoer van regenwater spoelt de drain schoon.

Aanleg of vernieuwen drainage

Aanpassing van de drainage kan noodzakelijk zijn wanneer de tennisbaan aan renovatie toe is. Bij nieuwaanleg van tennisbanen is het duidelijk dat drainage noodzakelijk kan zijn. De normering van NOC*NSF zegt echter niet waaraan de drainage kwalitatief aan moet voldoen en hoe het wordt aangelegd. Hier zit veel kwaliteitsverschil in. Een drainagebuis uitrollen over de cunetbodem geeft meer kans op schade ten opzichte van lasergestuurd aanbrengen van de drainage. Een goede werkomschrijving opstellen en controleren tijdens de aanleg voorkomt een gemiste kans. Achteraf drainage aanbrengen kan vrijwel niet zonder schade of versmering. En betekent een grotere kans op nazakking van de drainsleuven. Sleufloos draineren heeft als nadeel dat de drainsleuf niet aangevuld wordt met M3d funderingdrainzand. M3d zand is grover dan het verplichte M3c onderbouwdrainzand dat als opvulling van het cunet dient.

Lasergestuurd draineren voor een optimale afvoer van water bij TV Barendrecht

Regelgeving

KNLTB stelt “Als onder de constructie een natuurlijke grondslag van voldoende grof, leemarm zand aanwezig is en de grondwaterstand minimaal 0,70 meter onder het maaiveld ligt, is mogelijk geen drainage nodig.” In alle andere gevallen is drainage absoluut aan te raden.

Bij het vervangen van de drainage dient de zandonderbouw eveneens aan de normen van de KNLTB en NOC*NSF te voldoen (bron: baansoorten in beeld 2016).

In de praktijk kan het gebeuren dat de afwatering van de tennisbaan altijd heeft gewerkt, maar door het vervangen van de drainage de constructie toch afgekeurd wordt. Laat daarom ook altijd onderzoeken of de constructie aan de overige normen voldoet als de drainage wordt vervangen. Zo voorkom je onaangename verassingen achteraf.

Wanneer vervangen

Blijf praktisch kijken naar de situatie op uw park. Als voorbeeld: voor de drainage is een levensduur 30 jaar het uitgangspunt. Vervelend is het wanneer de bestaande drainage eigenlijk nog 15 jaar mee kan. Maar het doel is om de tennisbanen voor de komende 20-25 jaar te renoveren. Wat is dan wijsheid? Zorg dat u niet voor verrassingen komt te staan. Controleer de kwaliteit van de drainage regelmatig en neem uw bevindingen in het meerjaren onderhoudsplan mee. Wij kunnen u helpen met het opstellen van een realistisch meerjaren onderhoudsplan of deskundig advies voor de vervanging van de tennisbanen.